Azory: Wyspa Terceira. Co zjeść?
Będąc na kilkudniowym wypadzie na jednej z 9 wysp wulkanicznych Azorów – na Terceira – miałam okazję do objechania wyspy wzdłuż i wszerz oraz poznania wspaniałych pieszych szlaków. Ale nie tylko! Mój zachwyt zdobyło także lokalne jedzenie, które jest po prostu przepyszne.
W tym artykule chcę więc podzielić się z Tobą perełkami kulinarnymi wyspy Terceira. Co zjeść, będąc na miejscu? Jak wygląda tutejsze jedzenie? Oto kilka wskazówek.
Z moich własnych obserwacji wynika, że jedzenie na wyspie Terceira różni się nieco od tego, które spotkamy w kontynentalnej części Portugalii. Z racji swojego położenia geograficznego tutejsza kuchnia obfituje w ryby i owoce morza, a obecność krów na wyspie determinuje wyższe spożycie wyrobów mlecznych i wołowiny.
Wszystkie dania, których spróbowałam, były świetnie przyprawione. Nie zabrakło także spróbowania jedzenia, którego nie spotkałam nigdy wcześniej w części kontynentalnej, tj. cracas (pąkle) oraz cabeças de lulas (głowy małych kalmarów).
Poniżej przedstawiam listę dań i produktów, które warto spróbować na wyspie Terceira:
- Cracas (pąkle)
- Cabeças de lulas (głowy małych kalmarów)
- Lapas grelhadas (grillowane czaszołki)
- Alcatra de carne (gulasz mięsny)
- Alcatra de peixe (gulasz rybny)
- Queijo d’ilha (lokalny ser)
- Torresmos de toucinho (skwarki)
- Favas escoadas (bób z przyprawami)
- Espetadas de lulas e camarão (szaszłyki z kalmarów i krewetek)
- Telha de marisco (“dachówka” z owocami morza)
- Tarte Dona Amélia (słodka tarta)
- Cheesecake (sernik)
- Papas Grossas (lokalny deser)
- Azorskie beef jerky (suszone mięso)
- Wino z miasteczka Biscoitos
- Bolo Lêvedo (chlebki z Azorów)
- Pé de Torresmo (rodzaj pasztetu do smarowania)
- Sumo Kima Maracujá (lokalny napój z marakui)
- Moreia (ryba z rodziny murenowatych)
1. Cracas (pąkle Poli)
Cracas, a dokładniej cracas estreladas de Poli (Chthamalus stellatus) to po polsku Gwiezdna pąkla Poli. Prowadzi tryb osiadły – podobnie zresztą, jak inny przysmak oceanu – percebes (Pollicipes pollicipes), czyli pąkle kaczenice.
Skorupiaki cracas (czytaj: krakasz) żyją w strefie pływów i jak to pąkle: smakują jak ocean. Słony, delikatny, fascynujący. Na pewno nie są dla każdego, jednak fani owoców morza powinni spróbować choćby raz. Tym bardziej, że w części kontynentalnej Portugalii nigdy nie spotkałam się z tym rodzajem pąkli.
Będąc na wyspie Terceira bez problemu zamówimy cracas, i to na sztuki. Można więc zamówić sobie jedynie 1 szt. i jest to całkowicie normalne. Koszt za „um bico”, czyli „jeden dziób” – bo górna część pąkli przypomina dziób – (1 szt. caras) w maju 2022 roku wynosił ok. 2,40 EUR.
Jak to wygląda? Jest to maleńka przystawka, podawana w skorupie, do której zazwyczaj przyczepione są zielone glony. W zestawie dostaniemy mały bosak lub wykałaczkę do wyciągnięcia „z muszelki” ugotowanego skorupiaka. Po spałaszowaniu części mięsnej można także wypić wodę znajdującą się wewnątrz „muszelki”. Po zjedzeniu cracas można poprosić obsługę o spakowanie ich skorupek, na pamiątkę.
Cracas warto spróbować ze względu na iście oceaniczny smak oraz niespotykany wygląd. Jeśli lubisz eksperymenty kulinarne (a nawet znasz już smak percebes, czyli innych pąkli), to cracas są godne polecenia.
2. Cabeças de lulas (głowy małych kalmarów)
Cabeças de lulas (czytaj: kabesasz de lulasz) to smażone głowy małych kalmarów podawane z dipem i serwowane jako przekąska przed głównym daniem. Podawane są niemal w każdej knajpie na wyspie. Pychota!
Co ciekawe, w Portugalii kontynentalnej nigdy nie spotkałam się z tym daniem. Lulas, czyli kalmary, owszem – są wszędzie dostępne i podawane w różnej formie. Jednak nigdy nie spotkałam się właśnie z cabeças de lulas, więc tym bardziej warto spróbować tego dania na wyspie Terceira.
Przeczytaj także: Owoce morza i ryby w Portugalii – lista najpopularniejszych >>>
3. Lapas grelhadas (grillowane czaszołki)
Kolejne flagowe danie serwowane na wyspie Terceira. Grillowane czaszołki (czareczki, Patella), czyli ślimaki morskie.
Ich smak jest bardzo dobry (choć jak to ślimak – smakuje nieco „gąbczasto”), jednak na szczególną uwagę zasługuje ich wygląd podczas podania. Lapas grelhadas zaserwowane na patelni prezentują się fenomenalnie.
4. Alcatra de carne (gulasz mięsny)
Alcatra (czytaj: alkatra) to tradycyjne danie główne z wyspy Terceira. Oryginalna wariacja tego dania to Alcatra de carne, czyli gulasz mięsny (wołowy). Samo słowo alcatra oznacza rodzaj wołowiny pochodzący z części grzbietowej – uważanej za najbardziej szlachetną część krowy.
Gulasz jest naprawdę pyszny i świetnie przyprawiony. Lokalni mieszkańcy opowiadali, że prawdziwą alkatrę przygotowuje się godzinami (ok. 3-4 godzin). Oczywiście w restauracjach podawana jest już taka, która została przygotowana wcześniej, aby klienci nie czekali nieskończenie na swoje danie.
5. Alcatra de peixe (gulasz rybny)
Jest to rybna wariacja alkatry opisanej powyżej. Nazwa alcatra pozostała – choć jest to dania rybne – ze względu na sposób podania, który jest niemalże identyczny do oryginału. Gulasz podawany jest w tradycyjnym naczyniu, takim samym jak alcatra de carne, tyle że zamiast wołowiny mamy rybę.
I tak, do wyboru mamy:
- Alcatra de peixe C/espinhas (com espinhas) – gulasz rybny z ościami
- Alcatra de peixe S/espinhas (sem espinhas) – gulasz rybny bez ości
Jak jest różnica, oprócz tego, że jeden rodzaj ma ości, a drugi nie? Gulasz z ościami jest bardziej polecany, gdyż składa się różnych rodzajów ryb. Natomiast ten bez ości zawiera w sobie jeden rodzaj ryby.
Warto tutaj wspomnieć o sposobie jedzenia tego gulaszu rybnego – rada zaczerpnięta prosto od obsługi restauracji:
- Najpierw nakładamy na talerz rybę – bierzemy pierwszą lepszą z wierzchu naczynka. Nie nurkujemy głęboko łychą w garze i nie wybieramy! Dlaczego? Aby nie rozbabrać sobie ryby, tylko ładnie nałożyć całą porcję na talerzu.
- Bierzemy pajdę chleba i umieszczamy na talerzu, obok ryby.
- Z głównego garnka nabieramy chochlą sos i polewamy go sowicie po chlebie, tak aby cała pajda była sucie namoczona. Dzięki temu najintensywniej poczujemy smak i aromat sosu. Znacznie bardziej, niż gdybyśmy ten sos polali sobie po rybie.
Smacznego!
6. Queijo d'ilha (lokalny ser)
Myślisz Azory, widzisz… krowy? Bardzo dobrze. Terceira ma mnóstwo pastwisk, na których wypasane są krowy mleczne. A stąd już o krok do spróbowania różnych serów, które są znane i lubiane także w kontynentalnej części Portugalii.
Na miejscu warto także wybrać się do fabryki serów Fábrica de Queijo Vaquinha.
7. Torresmos de toucinho (skwarki)
Są to po prostu skwarki podawane w formie startera, przed daniem głównym. Można je sobie także zamówić jako słoną przekąskę do piwa (np. lokalnego browaru o marce Brianda).
8. Favas escoadas à Moda da Ilha Terceira (bób z przyprawami)
Rewelacyjny bób podawany jako przekąska. Jeśli są tu fani bobu, nie muszę zachęcać do spróbowania tego dania.
9. Espetadas de lulas e camarão (szaszłyki z kalmarów i krewetek)
Szaszłyki te znajdziemy także bez problemu w kontynentalnej części kraju. ALE poza innymi, typowymi dla wyspy daniami, warto spróbować ich także tutaj. Wyspa obfituje w świeżutkie owoce morza, więc warto przetestować różne warianty tych smakołyków, w tym polecam właśnie szaszłyka z kalmarów i krewetek.
10. Telha de marisco (“dachówka” z owocami morza)
To kolejne danie, które znajdziemy w kontynentalnej części kraju. Z tą jednak różnicą, że najczęściej jest to danie mięsne, a na wyspie Tarceira możliwe było spróbowanie tego dania w wersji z owocami morza.
Telha dosłownie oznacza dachówkę, a danie podawane jest właśnie w specjalnym, ceglastym korytku imitującym dachówkę – stąd nazwa dania. Składa się z owoców morza (kalmary, krewetki) oraz ziemniaków duszonych w sosie własnym z przyprawami.
11. Tarte Dona Amélia (słodka tarta)
Flagowy deser wyspy Terceira. Jest bardzo, ale to bardzo słodki – podobnie jak większość tradycyjnych słodyczy w Portugalii – i mi osobiście nie przypadł specjalnie do gustu, jednak warto spróbować choćby raz, żeby samodzielnie przetestować smak tego lokalnego specjału.
12. Cheesecake (sernik)
Słodkościami, które z kolei bardzo przypadły mi do gustu były lokalne serniczki. Próbowałam cheesecake de abóbora (dyniowego) i cheesecake de framboesa (z malinami). Były mniej słodkie od tych, spotykanych w części kontynentalnej oraz było czuć nieco więcej sera.
13. Papas Grossas (lokalny deser)
To swoisty rodzaj “kukurydzianki w stanie stałym” wykonanym z kolb i mąki kukurydzianej, mleka, masła soku z cytryny i cukru. Papas Grossas bywa spotykane także pod nazwą Papas de Carolo.
Wyglądem i smakiem przypomina bożonarodzeniowy deser aletria, przygotowywany w Portugalii kontynentalnej.
14. Azorskie beef jerky (suszone mięso)
Suszona wołowina z Azorów jest sprzedawana np. w lokalnym supermarkecie Guarita.
15. Wino z miasteczka Biscoitos
W miejscowości Biscoitos, położonej w północnej części wyspy, produkowane jest wino, m.in. o nazwie Donatário i Muros de Magma.
Winnice podzielone są na poletka zwane curraletas. Tworzą one niezwykły krajobraz, gdzie intensywna zieleń przeplata się z murami zbudowanymi z czarnego żużlu wulkanicznego. Spacerując po Biscoitos, z łatwością natkniemy się na te zjawiskowe winnice.
16. Bolo Lêvedo (tradycyjne chlebki z Azorów)
Jest to produkt pochodzący z wyspy São Miguel, jednak powszechnie dostępny także i na wyspie Terceira. Jako miłośnik tych mięciutkich chlebków, nie mogłam sobie odmówić ich zakupu w lokalnych spożywczaku.
Jeśli więc nie planujesz wyprawy na wyspę São Miguel, warto spróbować tych chlebków będąc na Terceira. Polecam jeść np. z masłem i ulubionym dżemem, popijając mlekiem lub kakao. Pycha!
17. Pé de Torresmo (rodzaj pasztetu do smarowania)
To kolejny specjał produkowany na wyspie São Miguel, a powszechnie dostępny na innych wyspach, w tym także na Terceira.
Pé de Torresmo to rodzaj pasztetu do smarowania, wykonywanego z mięsa wieprzowego, wina i przypraw. Świetnie smakuje rozsmarowany na pajdzie chleba.
18. Sumo Kima Maracujá (napój z marakui)
Kima to słodki napój o smaku marakui produkowany na wyspie São Miguel, dostępny także na Terceira. Powiem tak: nic nadzwyczajnego, chciałam jednak spróbować, aby wyrobić sobie opinię, do czego zachęcam i Ciebie.
Przeczytaj także: Portugalskie owoce – wirtualny warzywniak cz.1 >>>
19. Moreia (ryba z rodziny murenowatych)
Tę rybę dodaję jako ciekawostka, gdyż nie próbowałam, ale lokalni mieszkańcy polecają jej smak. Murena śródziemnomorska (Muraena helena) na pierwszy rzut oka wydawała się być wężem o jaskrawych kolorach. Po bardziej wnikliwym spojrzeniu okazała się być rybą o śmiesznym pyszczku.
Zobaczyłam ją w supermarkecie na dziale ze świeżymi rybami. Od razu zwróciła moją uwagę, gdyż nigdy wcześniej nie widziałam takiej ryby w sprzedaży.
Wyspa Terceira: Gdzie zjeść?
Osobiście mogę polecić dwie knajpki, w których stacjonowaliśmy najczęściej (jedynie wieczorami) – z racji bliskiego noclegu. Tam jedzenie było pyszne i przystępne cenowo, więc spokojnie mogę je polecić każdemu. A były to niewielkie restauracje, które są znane i lubiane przez lokalnych mieszkańców:
- Boca Negra w miejscowości Porto Judeu
oraz - Os Moínhos w miejscowości São Sebastião.
Z kolei na pewno NIE polecam miejsc typowo turystycznych, nastawionych na ilość, a nie jakość, gdzie również ceny są o wiele bardziej podkręcone typowo pod turystów.
Śniadanie podano!
Jako polecajkę mogę także zaproponować nocleg, który został zamówiony przypadkiem, a okazał się strzałem w dziesiątkę: domki w ALLuar LODGE. To, co szczególnie chciałam polecić w ramach tego wpisu, to śniadanie, które było serwowane w tym miejscu.
Codziennie rano pod drewniany domek typu bungalow było przynoszone śniadanie. Ludzie! To było najbardziej fenomenalne śniadanie, jakie mogłam sobie wyobrazić, więc postanowiłam się podzielić tymi spostrzeżeniami.
Śniadanie było przynoszone w koszu piknikowym, a w nim: obrusik, kawa w termosie, granola, mleko, sery, masło, jogurty, świeżo wyciskany sok z pomarańczy, świeże owoce, chlebek w dekoracyjnej sakwie. Same produkty były typowo śniadaniowe (ogromny plus za różnorodność), jednak sposób podania – coś wspaniałego!
Dodatkowo, nasz mini-taras położony był w ustronnym miejscu, z widokiem na szumiący ocean. Część śniadaniowa to było to, na co każdego ranka czekałam, i niekoniecznie ze względu na wielki głód.
A po skończonym posiłku wszystko pakowało się do kosza i następnie odnosiło w centralne „miejsce dowodzenia”. Polecam to miejsce bez wątpienia.
Przeczytaj także te wpisy
Rabo de Peixe i kokaina – co mają ze sobą wspólnego?
Azory: Wyspa Terceira – kaplice w różnych kolorach
