Jak wygląda ślub w Portugalii?
Spróbujmy przejść po kolei przez najważniejsze punkty związane z tematem ślubu w Portugalii, na przykładzie tradycji panujących na północy kraju, w regionie Minho.
W tej części omówiony zostanie sam ślub, jednak wszystko na temat portugalskiego wesela znajdziecie tutaj: Jak wygląda wesele w Portugalii? >>>
Zacznijmy od sposobu zapraszania gości. Portugalski zwyczaj jest dość zbliżony do polskiego. Z odpowiednim wyprzedzeniem przyszli państwo młodzi zapraszają najbliższe im osoby na uroczystość ślubu.
Czy są tu jakieś istotne różnice? Myślę, że tak. Młodzi nie ubierają się wówczas przesadnie elegancko, nie stoją na baczność, ani nie recytują od deski do deski treści zaproszenia. Wszystko odbywa się na luzie, po prostu w formie przyjacielskiej wizyty i bez zbędnych formalności.
Ba! Najbliżsi nie zawsze nawet zaproszą nas osobiście w sensie fizycznym, mimo że wcale nie mieszkają daleko od nas. Mogą przykładowo po prostu wysłać maila z elektronicznym zaproszeniem lub przedzwonić. Będzie to jak najbardziej w porządku, chociaż pewnie wszystko zależy od danego odbiorcy. Być może nie każdemu taka forma zaproszenia na ślub będzie odpowiadać, ale warto wiedzieć, że jest to praktykowane.
Jeśli chodzi o same zaproszenia, rządzą się prawie takimi samymi zasadami, jak te znane nam z polskich realiów: wyjątkiem jest brak prośby o formę prezentu. Na zaproszeniu nie znajdziemy więc wierszyka z prośbą o otrzymanie kwiatów, książek lub wina.
Głównym prezentem ślubnym w Portugalii są po prostu pieniądze umieszczone w kopercie. Nie ma tu zwyczaju dawania drobnych upominków. Raczej nikt tego nie robi, ale oczywiście nie jest to też zabronione lub źle widziane.
Jeśli należymy do bliskiej rodziny lub jesteśmy przyjacielem państwa młodych, możemy ewentualnie sprezentować im dodatkowo np. voucher na aktywności (np. do SPA) lub sprzęt RTV lub AGD. Mimo wszystko nie jest to jednak aż tak popularne. Czasami lepiej dać po prostu nieco więcej pieniędzy, aby nowożeńcy sami zdecydowali, na co chcą je przeznaczyć.
Ciekawostka:
Portugalczycy raczej nie przyprowadzają ze sobą osób towarzyszących, jeśli nie są z kimś w relacji. Co to oznacza? Jeśli ktoś nie ma stałego partnera, na uroczystość prawdopodobnie będzie wolał pójść samemu.
Nie ma tu w zwyczaju przychodzenia z kolegą czy koleżanką tylko po to, aby mieć osobę do towarzystwa. Ów kolega lub koleżanka, jeśli przyjaźnią się z państwem młodym, na pewno także będą ślubie – nie ma potrzeby, by musieli zapraszać kolejne osoby.
Ślub w Portugalii – przygotowania trwają od bladego świtu
Jeśli w Polsce zdarza się nam narzekać, że ślub zaczyna się „za wcześnie”, to biada nam w Portugalii. Ceremonia zawsze rozpoczyna się naprawdę bardzo, bardzo wcześnie, np. o 11:00 lub 11:30 (tak, żeby zdążyć na almoço, czyli portugalski obiad).
Oczywiście pod kościołem dobrze jest być odrobinę przed czasem, do tego trzeba doliczyć także sam dojazd. Goście od rana muszą być już na chodzie, nie mówiąc już nawet o pannie młodej i panu młodym. Główni sprawcy wydarzenia muszą wstać skoro świt.
Co się dzieje przed ślubem? Nie ma tzw. bram weselnych, wykupywania panny młodej, błogosławieństwa rodziców w domu i wspólnego przyjazdu pod bramę kościoła. W zasadzie chyba nawet nie byłoby na to czasu, przecież śluby odbywają się w Portugalii przed południem. Logistycznie nie byłoby to po prostu możliwe.
Przyszli państwo młodzi wraz ze swoimi rodzinami przygotowują się więc osobno na ten wyjątkowy dzień. Przed uroczystością kościelną poddają się więc standardowym czynnościom typu: wizyta u fryzjera i kosmetyczki, dokonywanie ostatnich przymiarek ubrań, prowadzenie rozmów z najbliższymi itp.
Ślub cywilny w Portugalii
Jak natomiast wygląda sam sakrament małżeństwa? Ślub cywilny w Portugalii nie różni się chyba niczym od tego praktykowanego w Polsce.
Dość powszechnym zwyczajem jest prowadzenie ceremonii ślubnej w miejscu, w którym odbędzie się przyjęcie. Tak jest i wygodniej i na pewno piękniej. Osoba z urzędu przyjeżdża w wyznaczone miejsce i tam dokonuje formalności.
Zawarcie małżeństwa w lokalnym USC jest jak najbardziej możliwe, jednak zdecydowanie mniej popularne.
Ślub kościelny w Portugalii
Z kolei ślub kościelny w Portugalii wiąże się z kilkoma ciekawymi zwyczajami, typowymi dla tutejszej kultury. Zacznijmy od początku.
Pan młody czeka przy ołtarzu
Jak już ustaliliśmy wcześniej, młodzi przybywają do kościoła osobno.
Pan młody przybywa nieco wcześniej (a do ołtarza zazwyczaj prowadzi go mama). Z niecierpliwością czeka przy ołtarzu na wybrankę swojego serca.
Z kolei panna młoda w asyście ojca oczekuje u bramy głównej, aby wraz ze znakiem nadanym przez duchownego i pierwszymi dźwiękami muzyki podejść do ołtarza. Tam ojciec oddaje swą córkę przyszłemu zięciowi i rozpoczyna się msza święta.
Oprawa muzyczna mszy
Czasami, podobnie jak w Polsce, podczas ceremonii zaślubin we mszy bierze udział solistka lub niewielka grupa muzyczna – schola, która umila wydarzenie grą na gitarach i innych instrumentach. Daje to bardzo miły, kameralny efekt i oczywiście upiększa całe wydarzenie.
Posłuchaj śpiewu z portugalskiego ślubu
Obrączki ślubne
Czy wiecie, że Portugalczycy noszą obrączki na lewej dłoni? Zupełnie odwrotnie niż w Polsce. W naszym kraju obrączka noszona na lewej dłoni oznacza żałobę.
Składanie ofiar podczas mszy
Ciekawym zwyczajem podczas mszy ślubnej jest składanie ofiar przez nowożeńców, czyli tzw. procissão dos dons (dosłownie: procesja prezentów).
Przed ślubem młoda para tworzy listę darów, które podczas mszy świętej ofiaruje Chrystusowi w podzięce za pobłogosławienie ich przyszłego, wspólnego życia.
W odpowiednim momencie prezenty są przynoszone do ołtarza przez wybranych uczestników mszy, najczęściej przez: rodziców, rodzeństwo i chrzestnych.
Dary mogą być różne. Najczęściej dzielą się na „klasyczne”, np.:
- obraz Świętej Rodziny – symbol jedności i miłości,
- Biblia – jako potwierdzenie kontynuacji wiary chrześcijańskiej,
- chleb i wino – symbol przemiany w ciało i krew Jezusa Chrystusa,
- kamień – symbol tworzenia nowej rodziny,
- bukiet kwiatów – symbol wszystkiego, co najpiękniejsze dookoła nas, podziękowanie dla Chrystusa, że stworzył tak cudowny świat.
Na ołtarzu bywają także składane dary powiązane bezpośrednio z życiem pana młodego i panny młodej, np.:
- czapka studencka (port. tricórnio) i obraz (port. retrato) – symbole poznania się młodej pary (na studiach), a co za tym idzie, także: miłości i wzajemnego szacunku,
- komputer – symbol pracy i rozwoju osobistego, dzięki którym młoda para będzie mogła wciąż się doskonalić i z godnością iść przez życie.
Upominki dla gości rozdawane po mszy
Chwilę po zakończeniu mszy świętej, wszyscy goście otrzymują drobne upominki ślubne w podziękowaniu za przybycie (np. słodkie migdały w eleganckich pudełeczkach).
Czasami zdarzają się także inne, dodatkowe atrakcje. Przykładowo po mszy mogą być rozdawane słynne pastéis de nata (babeczki z ciasta francuskiego, numer jeden wśród portugalskich słodyczy) lub kieliszek szampana.
Ryż i płatki kwiatów na szczęście
Po opuszczeniu kościoła nowożeńcy obrzucani są ryżem i płatkami kwiatów, które mają im przynieść szczęście. Nie ma tu zwyczaju rzucania drobniakami – tego nie róbmy, bo nikt nie będzie nawet wiedział, o co chodzi.
Nie musimy się też martwić o przyniesienie ryżu. To dobra wiadomość dla zapominalskich. Państwo młodzi zazwyczaj dbają i o takie szczegóły. Swoją paczuszkę ryżu prawdopodobnie otrzymamy wraz z upominkiem ślubnym, wychodząc z kościoła.
Życzenia i buziaki dla młodej pary
Po obsypaniu młodych solidną porcją ryżu można już osobiście do nich podejść i oficjalnie przywitać się soczystymi buziakami (w Portugalii całujemy się dwa razy) oraz złożyć krótkie życzenia. Oczywiście na luzie i bez zbędnych formalności.
Uwaga! W tym momencie nie dajemy jeszcze prezentu, na to będzie czas później, na przyjęciu weselnym (chyba że się na nie nie wybieramy, wtedy sprawa jest oczywista).
Peleryny uniwersyteckie – miły akcent u bram kościoła
Jeśli państwo młodzi w jakikolwiek sposób powiązani są ze studiami (np. poznali się na uniwersytecie), to prawdopodobnie będziemy mogli zaobserwować ciekawą tradycję.
Wśród zaproszonych na ceremonię gości zapewne będą także koledzy lub koleżanki ze studiów. Gdy zabrzmi marsz weselny, u bram kościoła zostaną rozłożone czarne peleryny studentów (port. capas dos trajes académicos).
Czarne peleryny to symbol portugalskich studentów – właśnie nimi zainspirowała się J.K. Rowling, tworząc stroje dla uczniów Hogwartu w książkach o Harrym Potterze.
Peleryny są rozkładane przed kościołem, tworząc czarny dywan, po którym przejdą nowożeńcy i właśnie na nim zostaną obsypani sowicie ryżem. Taki sposób powitania młodej pary to symbol przyjaźni i lojalności studenckiej. Bardzo miły, prawda?
Ślub w Portugalii charakteryzuje się kilkoma ciekawymi tradycjami, ale nie różni się znacząco od uroczystości znanych nam z Polski. Po zaślubinach nadchodzi czas na portugalskie wesele. Tutaj różnice kulturowe są już naprawdę widoczne. Czy jesteście ciekawi, jak wygląda taka impreza?
1 Komentarz
Domowniczy
Świetny artykuł, masa cennej wiedzy. Dziekuję za lekturę.