Portugalska kuchnia: 7 cudów gastronomii portugalskiej
Jakiś czas temu w Portugalii został zorganizowany plebiscyt pt. 7 cudów gastronomii, czyli 7 Maravilhas da Gastronomia. Celem tej akcji było upowszechnienie historycznego oraz naturalnego dziedzictwa Portugalii, w tym gastronomii. I choć miało to miejsce w 2011 roku, lista jest jak najbardziej aktualna po dziś dzień.
Portugalczycy uwielbiają jeść, rozmawiać o jedzeniu i planować swoje posiłki z wyprzedzeniem. Mimo że od plebiscytu minęło już dość sporo lat, dania i produkty wyłonione w konkursie są wciąż jak najbardziej aktualne. To portugalska kuchnia w pigułce. Prawdziwy przegląd ulubionych smaków Portugalczyków.
Gotowi do kulinarnej podróży?
Zanim przejdziemy do sedna sprawy, warto jeszcze wspomnieć pokrótce o samym konkursie. Stanowi on zaledwie część większego projektu o nazwie 7 cudów Portugalii (port. 7 Maravilhas de Portugal, sprawdź tutaj oficjalną stronę tego projektu), gdzie rokrocznie planowany jest plebiscyt o innej tematyce. I tak, istnieją także plebiscyty m.in. na 7 naturalnych cudów Portugalii (najpiękniejsze miejsca związane z naturą) czy 7 cudów Portugalii – wioski (najpiękniejsze wsie Portugalii).
Dziś przedstawię Ci wyniki konkursu gastronomicznego, w którym wybrano 7 cudów lokalnej gastronomii. Dzięki nim poznasz nieco lepiej tradycyjną kuchnię portugalską i zobaczysz, w jakich smakach lubują się Portugalczycy.
Konkurs odbył się w mieście Santarém (portugalskiej stolicy gotyku) i został podzielony na 7 kategorii. Były to: przystawki, zupy, owoce morza, ryby, dziczyzna, mięsa i słodycze. Do finału przeszło 21 potraw i produktów (po 3 z każdej kategorii, w sumie z 70 zgłoszonych), a o wygranej decydowała największa liczba głosów. „Kim” są finaliści? Które potrawy zaliczono do TOP 7? Poniżej lista.
7 cudów gastronomii portugalskiej – lista
Finalistami plebiscytu 7 cudów gastronomii portugalskiej zostały:
- Przystawki: Alheira de Mirandela – kiełbasa z regionu Trás os Montes e Alto Douro
- Przystawki: Ser Serra da Estrela z regionu Beira Interior / Beira Litoral
- Zupy: Caldo Verde – zupa z kapusty z regionu Entre Douro e Minho
- Owoce morza: Arroz de Marisco – ryż z owocami morza z regionu Estremadura e Ribatejo
- Ryby: Grillowane sardynki z regionu Lisboa e Setúbal
- Mięso: Leitão da Bairrada – mięso z prosiątka z regionu Beira Litoral
- Słodycze: Pastel de Belém – babeczki budyniowe z regionu Lisboa e Setúbal
Niestety nie znalazłam informacji, dlaczego nie wyłoniono żadnego zwycięzcy w kategorii Dziczyzna, a w zamian pojawili się dwaj finaliści w kategorii Przystawki. Dziwna sprawa, jednak zostawmy ten szkopuł i wróćmy do potraw.
Portugalska kuchnia – opis 7 cudów gastronomii portugalskiej
Poniżej nieco więcej informacji na temat każdej zwycięskiej potrawy.
1. Alheira de Mirandela – tradycyjna kiełbasa portugalska
Alheira to rodzaj kiełbasy portugalskiej, którą podsmaża się na patelni, np. na oliwie z oliwek. Może być jedynie przystawką, ale podawana także jako danie główne. Serwowana jest wtedy najczęściej z jajkiem sadzonym i frytkami.
Warto wspomnieć o pochodzeniu tej kiełbasy. Jej obecność w kuchni portugalskiej zawdzięcza się Żydom. Byli to tzw. nowi chrześcijanie (port. cristão-novos), którzy zostali zmuszeni do konwersji. Przechodzili na chrześcijaństwo z judaizmu pod przymusem, dlatego m.in. nie dodawali do kiełbasy wieprzowiny (która jest zakazana w judaizmie).
Robili to oczywiście w sekrecie, w ten sposób kontynuując swoje zwyczaje religijne. Pozostali myśleli, że Żydzi doskonale zintegrowali się z nową religią, m.in. jedząc wieprzowinę, podczas gdy tak naprawdę głównym składnikiem kiełbasy było mięso drobiowe z dodatkiem innych składników, takich jak czosnek, chleb, olej czy papryka.
Po dziś dzień tradycja ta jest kontynuowana, a alheira składa się głównie z mięsa innego niż wieprzowina.
Więcej na temat społeczności żydowskiej w Portugalii przeczytasz tutaj: Belmonte – historyczne miasteczko na pograniczu kultur >>>
2. Queijo Serra da Estrela – ser prosto z gór
Queijo Serra da Estrela to flagowy produkt z najwyższych gór Portugalii kontynentalnej – Serra da Estrela. Jest to rodzaj sera o maślanej konsystencji (port. amanteigado). W jaki sposób go jeść?
Najpierw odkrajamy wierzchnią część sera (która jest twarda), w ten sposób docierając do jego maślanego wnętrza. Następnie nożykiem rozsmarowujemy go na grzankach lub chlebie, podobnie jak masło.
3. Caldo Verde – tradycyjna zupa z kapusty galicyjskiej
Flagowa zupa Portugalii to słynna caldo verde, czyli zupa kapuściana. Jej głównym składnikiem jest kapusta galicyjska, która zazwyczaj zawiera także plasterek kiełbasy chouriço „do smaku”.
Jemy ją z portugalskim pieczywem, a jako że oryginalne pochodzi z północnej Portugalii, tradycyjnie podawana jest w miseczkach o ceglastym kolorze. Ceramika ta jest charakterystyczna dla regionu Minho (są to okolice miast Braga, Viana do Castelo, Ponte de Lima czy Caminha).
4. Arroz de Marisco – ryż z owocami morza
Jest to tradycyjne danie portugalskie składające się z ryżu oraz różnych owoców morza. I choć znane jest w całej Portugalii, warto posmakować wersji z okolic Praia de Vieira de Leiria, czyli plaży położonej niedaleko miasteczka Leiria, znajdującego się między miastem Coimbra a Lizboną.
Jakie owoce morza wchodzą w skład tego dania? Jest ich całkiem sporo, najczęściej są to: krewetki, krab, i małże. Do tego oczywiście ryż w towarzystwie sosu pomidorowego i przypraw. Tradycyjnie potrawa podawana jest prosto z ognia, w glinianym garnku.
5. Sardinha assada – grillowane sardynki
Kulturowy symbol Portugalii – sardynka. Nic dziwnego, że została finalistą także i kulinarnego plebiscytu. Portugalska kuchnia może poszczycić się naprawdę pysznymi sardynkami.
W lokalnych restauracjach możemy zamówić sardinhas assadas na brasa, czyli sardynki z grilla (finalistki konkursu), lub sardinhas fritas (petingas), czyli sardynki smażone w panierce.
Sardynki królują także podczas czerwcowych festiwali obchodzonych w całej Portugalii: Festiwalu św. Jana oraz Festiwalu św. Piotra. Warto skosztować tych pyszności prosto z grilla rozstawionego na ulicy.
6. Leitão da Bairrada – mięso z pieczonego prosiątka
Leitão to po portugalsku małe prosiątko. Jest daniem charakterystycznym zwłaszcza dla regionu Beira Litoral, choć bez większego problemu uda nam się skosztować tego dania także w innych częściach Portugalii.
Pieczony prosiak charakteryzuje się chrupiącą skórką, pod którą znajduje się miękkie mięso. Podawany jest ze specjalnym, sosem pieprzowym, plasterkami pomarańczy oraz chipsami.
Portugalczycy z północy kraju podczas specjalnych okazji zamawiają całe pieczone prosię na wynos, do domu. Przed samym podaniem jest krojone specjalnymi nożyczkami do mięsa.
7. Pastel de Belém – słynne słodycze z Portugalii
Na koniec najsłynniejszy portugalski deser, czyli budyniowa babeczka z Belém posypana cukrem pudrem lub cynamonem. Niektórzy twierdzą, że Pastel de Belém to inna, lokalna nazwa dla pastel de nata. Z kolei inni kategorycznie zaprzeczają i twierdzą, że Pastel de Belém absolutnie nie równa się z pastel de nata.
Opinię na ten temat pozostawiam co bardziej wyrafinowanym kubkom smakowym, jednak na potrzeby wyobrażenia sobie tych babeczek, umówmy się, że jest to po prostu wariacja pastel de nata. Oba rodzaje babeczek mają spód wykonany z ciasta francuskiego i są wypełnione słodką masą budyniową. Obowiązkowo pałaszujemy je w akompaniamencie portugalskiej kawy. Wszak portugalska kuchnia słynie także z małej, mocnej kawy, czyli cafezinho.
Pozostałe tradycyjne dania portugalskie
Które dania, oprócz finałowej siódemki, zasłużyły na wyróżnienie w konkursie? Oto one:
- Pastel de Bacalhau – inaczej bolinhos de bacalhau, smażone kuleczki z masy zawierającej dorsza, ziemniaki i jajka, cebulę i natkę pietruszki,
- Perdiz de Escabeche – danie z kuropatwy z regionu Beira Interior,
- Açorda à Alentejana – czosnkowa zupa z dodatkiem kolendry, charakterystyczna dla regionu Alentejo (południowa Portugalia),
- Sopa da Pedra – tradycyjna zupa na bazie mięsa i ziemniaków, słynna zwłaszcza w miasteczku Almeirim,
- Xarém com Conquilhas – gulasz z małży charakterystyczny dla regionu Algarve (południowa Portugalia),
- Amêijoas à Bulhão Pato – małże z dodatkiem cebuli, czosnku i kolendry (danie pochodzi z regionu Estremadura),
- Bacalhau à Gomes de Sá – danie przygotowywane z suszonego dorsza (bacalhau), ziemniaków, jajka, cebuli i oliwek, charakterystyczne dla miasta Porto,
- Polvo Assado no Forno – pieczona ośmiornica,
- Tripas À Moda do Porto – danie zawierające flaki charakterystyczne dla miasta Porto,
- Chanfana – danie na bazie koźliny pieczone w czerwonym winie,
- Coelho à Caçador – danie z królika na bazie czerwonego wina,
- Coelho do Porto Santo à Caçador – danie z królika z wyspy Porto Santo (Madera),
- Pastéis de Tentugal – tradycyjne słodycze z masą jajeczną pochodzące z miejscowości Tentúgal (dystrykt Coimbra),
- Pudim Abade de Priscos – tradycyjny portugalski flan charakterystyczny dla miasta Braga.
Przeczytaj także te wpisy
Najlepsze pamiątki z Portugalii – TOP 11
Zielone wino portugalskie – vinho verde
